Netflix’ Persuasion: is de boekverfilming echt zo slecht?
Al dagen lees ik de ene na de andere zeer negatieve recensie over de Netflix-adaptatie Persuasion. Ik werd hier alleen maar nieuwsgieriger van: is de verfilming echt zo slecht? Of probeert men deze klassieker te beoordelen op de verkeerde punten?
Symbolisch kapitaal
Toevallig schreef ik mijn masterscriptie* over klassiekers in de literatuur en hoe men naar de adaptaties hiervan kijkt. Kort gezegd heb ik destijds gekeken naar de theorie van Bourdieu’s ‘field of production’, waarbij ik onder andere keek naar het symbolisch kapitaal (a.k.a. prestige) van het origineel en de adaptatie. Een verfilming met radicale veranderingen wordt meestal als minder prestigieus gezien dan het origineel. Dit was bijvoorbeeld het geval met Shakespeare’s Twelfth Night, waarvan She’s the Man een adaptatie is. De professionele recensies (in de grotere media) van zulke verfilmingen waren vaak vrij negatief en wezen voornamelijk naar verschillen met het origineel. Dit komt omdat deze grotere media vaak zelf ook prestige hebben, en hun eigen naam hoog willen houden. Dit zie ik ook gebeuren bij de recensies van Netflix’ Persuasion, waarbij de reviews van bijv. The Guardian en de New York Times, maar ook Veronica en Filmtotaal veelal verwijzen naar het origineel en zeker niet mals zijn.
Afwijken van het origineel
Maar is afwijken van het origineel zo erg? De Emma-adaptatie Clueless is alom geroemd, en ook Baz Luhrmann’s Romeo + Juliet wijkt af van het script van Shakespeare, maar deze twee adaptaties zijn juist heel geliefd onder het grote publiek. Over het algemeen is dus afwijken van het origineel geen probleem, maar het publiek lijkt het wel te waarderen als de originele vibe behouden wordt. Dit is niet altijd het geval, bijv. de volgende tekst van Austen:
“There could have been no two hearts so open, no tastes so similar, no feelings so in unison, no countenances so beloved. Now they were as strangers; nay, worse than strangers, for they could never become acquainted. It was a perpetual estrangement.”
– Jane Austen
wordt vervangen door:
“Now, we’re worse than exes. We’re friends.”
– Netflix adaptatie
Dit is een van de vele voorbeelden die wordt aangehaald wanneer men de Netflix adaptatie beoordeeld. Dus ik ben erg benieuwd!
Mijn mening
Na het zien van zo veel meningen kon ik natuurlijk niet wachten om Persuasion zelf te bekijken. Het is meer dan 10 jaar geleden dat ik het boek voor het laatst heb gelezen, dus ik kon er zonder al te veel vooroordelen aan beginnen. En eerlijk: voor mijn gevoel was Netflix’ Persuasion meer een soort Bridget Jones’ achtige adaptatie. Veel van de prachtige taal van Austen, zoals het voorbeeld van hierboven, is verloren gegaan. Persoonlijk mistte ik vooral de romantische vibe tussen de acteurs Dakota Johnson (Anne Elliot) en Cosmo Jarvis (Frederick Wentworth). Waar Johnson wel overtuigend was in haar verdriet om de verloren liefde, voelde ik de (verloren) connectie tussen het paar totaal niet. Persoonlijk vond ik dit erg jammer – ondanks dat het zo lang geleden is dat ik het boek las, was het liefdesverhaal me enorm bijgebleven.
Maar het karakter van Anne Elliot blijft over het algemeen intelligent en gevat. Zeker in de scène waarin ze haar zus Mary beschrijft is ze spot on. Austen’s scherpe blik op mannen en de samenleving komt met vlagen wel door, maar wel vaak minder subtiel dan ik gewend ben van het originele werk. Verder maakt de adaptatie gebruik van breaking the fourth wall: Anne spreekt rechtstreeks tegen de camera en neemt hierdoor de kijker mee in haar wereld. Je voelt je zo betrokken en kan lachen om de grapjes van Anne. Dit vond ik juist een erg leuke twist.
Al met al denk ik dat je vooral Netflix’ Persuasion moet gaan kijken als je het boek nog niet of héél lang geleden hebt gelezen. Maar aan de fans zou ik zeggen: als je op zoek bent naar een leuke Persuasion-adaptatie, dan kun je beter een andere bekijken. De film is zeker geen Austen, maar misschien kan het wel kijkers overtuigen om haar boeken op te pakken. Of lees een van deze Jane-Austen adaptaties.
* Voor de geïnteresseerden: mijn masterscriptie Discovering covers – The influence of film and stage adaptations on the symbolic and economic capital of Michael Cunningham’s The Hours, Philip Pullman’s His Dark Materials trilogy, and William Shakespeare’s Twelfth Night (2017) is hier te lezen.
