Autumn – Ali Smith

2 maart 2018Lucia2050 views

Autumn is het eerste deel van de seizoenenreeks van Ali Smith. Het speelt zich af ten tijden van de Brexit.

Het boek is nog niet vertaald in het Nederlands. Daarom bespreek ik hierbij de Engelse variant. Het verhaal gaat over de vriendschap tussen Elisabeth Demand en de bijna 70 jaar oudere Daniel Gluck. Daniel leert Elisabeth kennen als buurmeisje. Ze wil hem dingen vragen voor een schoolopdracht, maar dat mag in eerste instantie niet van haar moeder. Uiteindelijk leren ze elkaar toch kennen en past hij op haar. Een bijzondere vriendschap groeit, ondanks het leeftijdsverschil.

Onderstaand dialoog tussen Elisabeth als kind en Daniel vond ik erg mooi. Het laat zien hoe jong Elisabeth is en hoe Daniel kan vertellen:

Words don’t get grown, Elisabeth said.

They do, Daniel said.

Words aren’t plants, Elisabeth said.

Words are themselves organisms, Daniel said.

Oregano-isms, Elisabeth said

In het heden ligt Daniel in een verzorgingstehuis. Hij slaapt bijna alleen maar en je ervaart zijn bijna doodzijn, het korte wakker worden, jeugdherinneringen en zijn dromen. Elisabeth Demand is 32 jaar en bezoekt Daniel regelmatig.

Op een bepaald moment komt ze langs een huis met waarop de vijandige woorden ‘GO HOME’ in graffiti staan. Wanneer ze er nogmaals langs komt staat eronder geschreven: ‘WE ARE ALREADY HOME THANK YOU’. Met slimme scenes zoals deze verweeft Smith de vriendschap met de Brexit en de vreemdelingenhaat. Een ander mooi voorbeeld is een verhaal dat Daniel aan Elisabeth vertelt:

But why? the person dressed as a tree said.

Think what it’d be like if everyone started wearing tree costumes, the man with the gun said. It’d be like living in a wood. And we don’t live in a wood. This town’s been a town since long before I was born. If it was good enough for my parents and my grandparents and my great grandparents.

What about your own costume? the person dressed as a tree said.

En zelfs als het verhaal even niet om zware onderwerpen gaat, schrijft Smith weergaloos:

The kind of shop with the kinds of things that look nice, costs more than they should and persuade you that if you buy them you’ll be living the right kind of live.

Het enige kritische punt dat ik had, was dat het soms wat fragmentarisch las. Het heen- en weer gaan in de tijd, de flashbacks, de dromen. Aan het begin van ieder hoofdstuk was het vaak even uitvogelen over waar en wanneer je las. Hoe dan ook, is het eerste deel van Ali Smiths seizoenenreeks een bijzonder mooi boek. O ja, én de hardcover is een pareltje voor in je boekenkast.

Ali Smith Engels roman

Leest, schrijft en bewondert. Haar laatste roman is 'De geur van een moeder'. Haar debuutroman 'Niemand zoals hij' verscheen in 2020. Deze roman is genomineerd voor de Hebban Debuutprijs 2020. Ze publiceerde verder bij Extaze, De Revisor en De Optimist. Heeft een schrijverswebsite.