Cora groeit op als slaaf op een plantage in de zuidelijke staten van Amerika. Ze vlucht, en maakt een lange reis langs de ondergrondse spoorweg. Ze vindt continu halve vrijheden. Als lezer blijf je je maar afvragen: zal ze ooit volledig vrij zijn?
Cora is alleen opgegroeid. Haar moeder is gevlucht en heeft haar als kind achtergelaten. Wanneer de oude plantagebaas Randall overlijdt, maken zijn zoons het haar en de anderen op de plantage nog zwaarder. Ceasar vraagt Cora om met hem te vluchten.
Figuurlijk werd de term ‘de ondergrondse spoorweg’ gebruikt voor het totaal aan smokkel- en vluchtroutes vanaf de zuidelijke staten naar de tolerantere noordelijke staten van Amerika. Schrijver Colson Whitehead gebruikt de spoorweg letterlijk en verandert het in een route die Cora en Ceasar gebruiken om te vluchten. Al gauw moeten ze zich tijdens hun ontsnapping verdedigen van agressieve blanken die hen willen tegenhouden. Cora maakt daarbij een dodelijk slachtoffer…
Cora’s eigenaar stuurt slavenjager Ridgeway op hen af. Ook plaatst hij oproepen in de krant en verhoogt hij continu het vindersloon. Als Cora en Ceasar aankomen in South Carolina denken ze vrijheid gevonden te hebben. Het lijkt te mooi om waar te zijn.
Een bijzonder personage in het verhaal is Homer. Hij is een bevrijde slaaf, maar helpt Ridgeway bij het vangen van weggelopen slaven. Ridgeway weet maar al te goed hoe hij hem onder zijn duim kan houden:
Hij heeft genoeg om zich heen gekeken om te weten dat een zwarte jongen geen toekomst heeft, ook al heeft hij een vrijbrief. Niet in dit land, in elk geval. Hier zou de eerste de beste onverlaat hem ogenblikkelijk te grazen nemen en te koop aanbieden. Bij mij kan hij de wereld leren kennen. Een doel in zijn leven ontdekken.
Schrijver Whitehead voert een hoop personages op, sommige blijven je goed bij, anderen leiden af van het verhaal. Naar mijn smaak hadden sommige zijsporen of personages weggelaten mogen worden, om meer focus aan te brengen. Verder schuwt Whitehead geen scènes over gruwelijkheden: de martelingen en slachtpartijen gaven me koude rillingen, maar geven het verhaal ook noodzaak om verteld te worden.
Cora’s vrijheid blijkt iedere keer slechts een halve vrijheid, wat een zware les is in een meedogenloze blanke wereld.
