Het weeskind – Pam Jenoff
Het is knap, vind ik, als een historische roman een invalshoek weet te vinden die je nog niet echt eerder hebt gezien. De Amerikaanse auteur Pam Jenoff is hiermee geslaagd met haar boek Het weeskind, dat is gesitueerd in de Tweede Wereldoorlog en het verhaal van de Nederlandse tiener Noa en de Duitse Jood Astrid vertelt.
Waarom deze roman anders is dan andere over de Tweede Wereldoorlog? Jenoff laat de verhaallijn van Noa – samen met haar geredde, Joodse weeskind – samenkomen met die van Astrid in het circus. Astrid is van oorsprong een circusmeisje en haar oude buurman laat haar pal in het oog onderduiken, als het ware. Ik wist zelf niet echt iets over het circus tijdens de oorlog, dus ik vond dat een vrij interessante setting.
Verwarring over de tijdslijn
Ik moet bekennen: het kostte even voordat ik goed in het verhaal zat. Dat kwam niet door de schrijfstijl of zo, maar puur omdat ik tijdlijn in de eerste paar hoofdstukken niet goed begreep. We sprongen terug in de tijd terwijl gevoelsmatig de gebeurtenissen chronologisch verder gingen, en zelfs nu ben ik er niet goed over uit waarom die tijdsprong er nou precies in zat. Ik dacht eerst een foutje van de vertaler, maar toen ik de Engelse versie opende in Google Books, zag ik dat diezelfde jaartallen ook in het origineel staan. Vreemd! Als iemand me dit uit kan leggen: graag.
Enfin, het circus. Jenoff zet een ontroerend verhaal neer met sterk uitgewerkte personages – ze zijn geen van allen zwart of wit, maar allemaal grijs, wat ze juist zo echt maakt. Je kan eigenlijk alle belangrijke personages soms wel wurgen vanwege de (domme) dingen die ze doen, maar Jenoff laat je tegelijk begrijpen wáárom ze die domme keuzes maken. En dat is knap.
Overigens maakt het feit dat Jenoff waargebeurde verhalen heeft gebruikt (het circus en de goederenwagon met baby’s) om die van haarzelf te creëren de roman indrukwekkender. Dat wil tegelijk niet zeggen dat ik niet af en toe mijn bedenkingen had: vooral tegen het einde van het boek vond ik bepaalde elementen wat te vergezocht en toevallig. Voor mij deed dat niet af aan het leesplezier gelukkig, hoewel ik denk dat Jenoff die ‘franjes’ niet echt nodig had.
