Er is iets aan de hand met Martha, maar ze weet niet wat. Ze kan extreem verdrietig zijn, of juist boos. Met haar man Patrick deelt ze lief en leed, maar tegen de tijd dat Martha doorkrijgt wat er aan de hand is, is Patrick weg. Kun je stoppen met van iemand houden en weer opnieuw beginnen? Leed en lief is een monoloog van Martha, haar struggles en gevoeligheden. Vergis je niet door de vrolijk gekleurde cover: Leed en lief is geen luchtige roman maar een rauw verhaal over Martha’s worsteling met haar plek in de wereld.
Worsteling
Het leven is voor Martha een worsteling. Dit begint al in haar vroege jeugd: door middel van flashbacks weten we hoe ze opgroeit, met een moeder die kunstenaar is en veel drinkt, een vader die dichter is maar niet publiceert en haar zus, wie ze adoreert. Het huwelijk van haar ouders is gecompliceerd, maar zoals haar moeder later zegt: ‘Martha, geen enkel huwelijk is uit te leggen. Zeker niet aan de buitenwereld. Een huwelijk is een wereld op zich.’
Martha trouwt ook, twee keer. De eerste keer met Jonathan, maar dit huwelijk duurt niet lang. De tweede keer trouwt ze met Patrick, een jeugdvriend. Hij accepteert haar buien en worstelingen, maar op een dag gaat het ook niet meer. Leed en lief bespreekt een tijdsspanne van bijna 25 jaar aan worstelingen en depressieve periodes, waarin Martha ook regelmatig hulp zoekt bij een arts, maar helaas maar niet geholpen wordt. Toch kan de plot soms meer snelheid gebruiken: tergend langzaam en op een rauwe manier laat Mason zien wat de gevolgen zijn van Martha’s acties.
Relaties
Het effect van Martha’s depressieve periodes op haar naasten is goed te zien, maar niet voor Martha zelf. Keer op keer keert ze in zichzelf, verstopt ze zich voor de buitenwereld, totdat iemand haar weer naar buiten haalt. Martha duwt iedereen weg, en is hierdoor geen likeable karakter. De relaties met haar naasten zijn gecompliceerd en je ziet hoe ook zij op een gegeven moment hun geduld verliezen. Hiermee laat Mason zien wat de gevolgen zijn voor de naasten van iemand met zo’n fragiel karakter. Het huwelijk met Patrick barst op het moment dat je het boek begint, en langzaamaan wordt duidelijk waarom. Maar ook haar zus, die Martha keer op keer weer weet te motiveren om na een depressieve periode weer de draad op te pakken, heeft geen oneindig geduld. Deze karakters komen juist wel heel sympathiek over en laten zien dat echte liefde onvoorwaardelijk is, maar ook z’n grenzen kent.
De diagnose
Maar dan krijgt Martha wel een diagnose – een die de schrijfster niet uit de doeken doet, maar classificeert als –. Dit is belangrijk voor het verhaal: ondanks dat het krijgen van de diagnose en bijbehorende hulp voor Martha onmisbaar is om het tij te keren, is het te laat. Het is de ziekte, en niet de diagnose, die belangrijk is. De ziekte is zoveel impact heeft gehad op haar leven, op haar familie en op haar huwelijk(en). Toch is het gebruik van de twee streepjes ook storend voor de lezer: na zo veel pagina’s aan leed zou de diagnose juist misschien de lijm zijn waarmee de lezer en Martha dichter bij elkaar hadden kunnen komen.
Conclusie
In Leed en lief laat Mason op een rauwe manier zien hoe de worstelingen van Martha invloed hebben op haar eigen leven, maar ook zeker op de mensen om haar heen. Ondanks dat Martha geen sympathiek karakter is, voel je met haar mee. Zo is de opluchting bij Martha én lezer groot als er eindelijk een diagnose gesteld wordt en ze een stabieler leven lijkt te kunnen leiden.
Uitgeverij: HarperCollins
Vertaler: Angelique Billet en Anne Jongeling
Dit boek heb ik ontvangen van de uitgeverij in ruil voor een review. Dit had geen invloed op mijn mening over het boek.
