Wat als vrouwen sterker zijn dan mannen? Dat is het concept waarop het boek De Macht van Naomi Alderman is gebaseerd. Wij mochten de Nederlandse vertaling van Atlas Contact als een van de eersten lezen.
Jonge vrouwen krijgen overal ter wereld de kracht om elektriciteit vanuit hun binnenste (‘hun wrong’) te gebruiken als een dodelijke of kietelende stroomstoot. Vrouwen die hun kracht hebben gevonden, kunnen dit activeren bij andere vrouwen. Het omslagpunt wordt ook wel de ‘Dag van de meisjes genoemd’.
Het verhaal volgt verschillende personages gedurende tien jaar zoals een pleegkind Allie, dat te maken krijgt met seksueel geweld. Als ze opgroeit en naar de stem vanuit haar wrong begint te luisteren, verandert ze in een invloedrijke vrouw en noemt zichzelf Moeder Eva. De stem die ze hoort schrijft ze toe aan god. Moeder Eva draait de rollen (zoals wij, lezers, ze kennen) om.
‘God houdt van ons allemaal,’ zegt ze, ‘en Ze wil dat we weten dat Ze enkel Haar gewaad heeft veranderd. Ze overstijgt het vrouwelijke en mannelijke, Ze overstijgt het menselijk begrip. Maar Ze vraagt jullie aandacht voor dat wat jullie zijn vergeten. Joden: richt je tot Mirjam, niet tot Mozes, voor wat jullie van haar kunnen leren. Moslims: richt je tot Fatima, niet tot Mohammed. Boeddhisten: denk aan Tara, moeder van de bevrijding. Christenen: bid tot Maria voor jullie verlossing.[…]’
Journalist Tunde volgt de revolutie. Zijn carrière begint met het filmen van een vrouw in Nigeria die haar krachten vindt. Gedurende een aantal jaar blijft Tunde met gevaar voor eigen leven vrouwen en hun krachten filmen. In Roemenië komt Tatiana aan de macht, zij wil alle media het land uit hebben. Ze verbiedt mannen alleen te reizen, om in een auto te rijden, om een eigen bedrijf te hebben en om te stemmen. Dit deed mij erg denken aan de situatie in het Midden-Oosten. Bovendien moet iedere man een geregistreerd beschermvrouwe hebben. Mannen die dat niet hebben worden verscheept naar werkkampen, waar de meesten niet van terugkomen. De gedachte hierachter is dat er minder mannen nodig zijn dan vrouwen voor het maken van kinderen, waardoor Tatiana vindt dat ze te missen zijn.
‘Iedere man die geen zus, moeder, vrouw, dochter of ander familielid heeft om hem te registreren moet zich op het politiebureau melden, waarna hij tewerkgesteld zal worden en voor de openbare veiligheid aan andere mannen geketend zal worden.’
Er ontstaat een sterke tegenbeweging die vrouwen bestempelen als heksen en oproepen tot geweld. Politicus Margot Cleary komt voor de meisjes op, maar verbergt haar eigen kracht. Zij helpt de meisjes door middel van trainingskampen hun krachten te beheersen. Journalist Tunde blijft gedurende het hele verhaal aanwezig om de donkere kant van het verhaal te belichten.
Het boek dat Naomi Alderman heeft geschreven is een dystopie. Vrouwen pronken met hun krachten, bevechten elkaar en verklaren de oorlog aan mannen. Ze grijpen de macht en plegen seksueel geweld. Dat Aldermans wereld geen utopie is, maakt het boek zo krachtig. De wereld waarin Alderman vrouwen aan de macht brengt, is niet veel beter dan die van ons.
Wat me soms tegenstond tijdens het lezen was Aldermans stijl. Ik moest wennen aan de lange alinea’s die bijvoorbeeld televisieprogramma’s of dialoog samenvatten. Dat zette mij als lezer op afstand van het verhaal. Vaak had ik situaties, met actie en reactie, beter uitgewerkt willen zien. Ook lag het ritme me niet altijd even goed. Zoals bij:
‘[…] klimt boven op de kistjes en springt. Grijpt mis. Landt hard op de grond, een felle pijnscheut trekt door zijn knieën.’
Door het boek heen stonden tekeningen van archeologische vondsten en kunst met een stukje ‘geschiedenis’ erbij. Deze sloeg ik regelmatig over, omdat ze niet bijdroegen aan het verhaal. Er waren meer onderdelen in het verhaal niet direct ‘nodig’. Dit creëerde wat mij betreft onnodige afhaakmomenten voor lezers.
Dit alles vond ik niet heel storend.
De Macht is een leerzaam boek. Lees het.
