Het debuut ‘Onheilig’ is een stilistisch hoogstandje vanaf de eerste zin. Schrijfster Roos van Rijswijk heeft ook niet voor niets de afgelopen jaren veel gepubliceerd in literaire tijdschriften. In deze roman volgen Angelique de Waal (57 jaar) die brieven schrijft aan haar therapeute Jacoba. Ook lezen we het verhaal van haar zoon Miguel, die in Duitsland woont en waar ze geen contact mee heeft.
Deze eerste zin en de rauwe stijl deed me denken aan de Noorse schrijver Karl Ove Knausgård:
Leeg, mijn huis voelt leeg, of misschien ben ik het zelf, want hier is niets veranderd.
De oude vrouw schrijft over de zwarte stippen in haar lichaam, de tumoren, hoe ze haar duizelig maken. Ze schrijft schaamteloze brieven aan Jacoba waar jij en ik als lezer ons een beetje ongemakkelijk over voelen. We volgen haar in de strijd tegen de dood en met het leven.
Over mij zal nooit een film worden gemaakt. Ik ben niet uniek, vrouwen zoals ik kun je gewoon zien als je naar buiten gaat. Misschien is dat hoe ik voort zal leven. Ik ben echt niet weg. Ik versplinter gewoon in twintig nieuwe treurige dames.
Over Miguel leren we al gauw dat hij vaak over zijn Mexicaanse vader nadenkt, terwijl hij de man nooit heeft gekend. Miguel is in het Duitse dorpje Nieheim gaan wonen, waar men denkt dat de zwakbegaafde Jorge zijn broer is. Jorge blijft hem achtervolgen en Miguel zorgt voor hem, op een manier waarop hij zijn moeder wilde verzorgen, maar wat hij nooit zal kunnen.
(SPOILER ALERT; lees onderstaande alinea niet als je het boek nog niet uit hebt)
Uiteindelijk gaan moeder en zoon naar elkaar op zoek. Miguel omdat hij hoort dat zijn moeder ziek is, en Angelique reist af naar het Duitse dorpje omdat ze hem nog wil zien. En zo vinden ze elkaars leven, elkaars woning, maar lopen elkaar grandioos mis als twee evenwijdige lijnen die elkaar nooit raken.
Roos van Rijswijk is een meester in het toepassen van het juiste tempo; een rij in de supermarkt lijkt oneindig te duren, net als dat het voor de personage doet. Het boek zit boordevol wonderschone zinnen en dat belooft veel voor haar toekomst als schrijver. Wat ik jammer vond aan het boek, was dat ik niet altijd alle beelden begreep die ze gebruikte, zoals de ekster of het idee achter vallendeziekte, een woord dat Angelique veel gebruikt. Ze raast langs veel geweldige ideeën heen. Als lezer rende ik achter haar aan, happend naar meer uitleg, of een verklarende wijsheid. Desondanks: een ijzersterk debuut.
Eindoordeel: vier sterren.
