Verdraaide tijd – Wlodzimierz Odojewski

15 februari 2021Iris1745 views

In de Poolse roman Verdraaide tijd is tijd relatief: wat speelt zich vandaag af, en wat was er gisteren echt? Konradius komt in 1962 thuis en wordt aangesproken door een jonge vrouw. Ze lijkt sprekend op Malgorzata, die hij kent uit zijn tijd van het verzet. Maar waarom is ze in 20 jaar tijd niet ouder geworden? Odojewski zet een indringend verhaal neer met Verdraaide tijd.

Oorlogsroman

Verdraaide tijd is een oorlogsroman, maar speelt zich af in 1962. In de oorlog zat Konradius bij het verzet, maar tegenwoordig werkt hij in de bibliotheek en heeft hij een rustig leven. Totdat hij wordt aangesproken met zijn naam die hij gebruikte in het verzet. Plotseling zit Konradius met zijn hoofd weer midden in de oorlog. Maar dit is een ‘standaard’ oorlogsroman: het boek draait om één gebeurtenis: de (mislukte) 23 oktober in de Promienistastraat. Geen verhalen van een heldhaftige verzetssituatie, maar het is de invloed van deze dag op Konradius waar Verdraaide tijd om draait. Hiermee maakt Odojewski duidelijk hoe zulke heftige gebeurtenissen invloed kunnen hebben op een persoon, ook nog jaren na dato.

Gisteren, vandaag, eerder

Wat vooral knap gedaan is in Verdraaide tijd is het gevoel van tijd. Odojewski schrijft over een gebeurtenis die nu plaatsvindt: Konradius gaat naar de Promienistastraat. Maar al snel wordt het duidelijk dat Odojewski de tijd heeft verdraait. Konradius was niet gisteren in de Promienistastraat.

Hij gaat op zoek naar de gebeurtenissen in het verleden: wat is er gebeurd? En wat was de rol van Konradius? Hoewel het voor de lezer snel duidelijk is dat Konradius een meer prominente rol speelt in de gebeurtenissen van 23 oktober tijdens de oorlog, is het voor hemzelf een zoektocht en een reis door het geheugen. Wat was gisteren, en wat speelde zich eerder af? Ook het besef van Konradius dat de tijden niet zijn wat hij denkt, maken Verdraaide tijd extra indringend.

[…] ik gebruik nu bewust het woord ‘eerder ‘in plaats van gewoon gisteren’of ‘de vorige dag’steeds meer vrees, ik zeg dus ‘eerder’, dat lijkt me het beste, ‘eerder’ wil zeggen: toen ik in de kamer was en bij de stervende man stond […]

Zinnen zonder einde

De schrijfstijl zorgt ervoor dat je door het boek heen vliegt. De zinnen zijn zeer lang, vaak met vele bijzinnen en extra informatie in een zin, en lijken nooit te eindigen. Op de eerste pagina is de eerste zin al bijna paginavullend. Dit zorgt ervoor dat je blijft lezen, met ingehouden adem hoop je dat aan het einde van deze zin, of de volgende, meer te weten te komen. Ademloos lees je verder: pagina na pagina, waardoor ik het boek in een adem uitlas.

Conclusie

Odojewski weet met Verdraaide tijd een indringende roman neer te zetten. Een roman waarin je ademloos mee wordt gevoerd door het geheugen van Konradius, en waarin de tijden van nu en vroeger door elkaar lopen. Door de indringende manier van schrijven weet deze Poolse roman je als lezer mee te voeren, en daarna achter te laten met een unheimisch gevoel: wat nu?

Uitgeverij: Querido
Vertaler: Charlotte Pothuizen
Dit boek heb ik ontvangen van de uitgeverij in ruil voor een review. Dit had geen invloed op mijn mening over het boek.

Verdraaide tijd Wlodzimierz Odojewski

Iris heeft een bachelor Engelse taal en cultuur en een master Literair Bedrijf, en heeft sindsdien diverse redactionele en marketingfuncties vervuld bij uitgeverijen van boeken en tijdschriften. Momenteel werkt ze ook tussen de boeken: op de marketing & communicatie afdeling van een bibliotheek! Buiten werktijd zit ze ook met haar neus in de boeken: van YA tot fantasy en van feelgood tot non-fictie, geen genre blijft ongelezen. Wanneer ze niet zit te lezen, rijdt ze op haar motor of staat ze graag in de keuken.